staan liggen zitten vs. zijn

[werkwoorden]
Regular verbs, irregular verbs, auxiliary verbs, compound verbs... When do we use which tense? What about those strange constructions the Dutch use to make a continuous? "Staat" my book on the shelf or "ligt" it? Ask all about Dutch verbs here.
dutchlover
Lid
Posts: 11
Joined: Wed Nov 01, 2017 8:29 am
Country of residence: Belgium
Mother tongue: French
Second language: Dutch
Third language: English
Gender: Male

staan liggen zitten vs. zijn

Post by dutchlover »

Dag allemaal,

Tof dat er een forum bestaat waarop vragen gesteld kunnen worden. Ik zit namelijk met één vraag.

Ik kan positiewerkwoorden best gebruiken, maar ik vrees dat ik daar door mijn moedertaal overmatig gebruik van maak.

Wat is de logica achter de volgende zinnen (en kloppen ze wel?):

- De kamer is links bovenaan de trap. (hier dus geen positiewerkwoord?)
- Het stadhuis is in het centrum. (liggen? staan?)
- Je slaat de eerste straat links af en daar is het stadhuis. (liggen, staan?)
- De kippen zijn in de tuin. (zitten? staan?)

Hartelijk dank voor de uitleg.

Met vriendelijke groet,

Antoine
User avatar
BrutallyFrank
Global moderator
Posts: 1465
Joined: Fri Apr 20, 2007 4:47 pm
Country of residence: Netherlands
Mother tongue: Dutch (Netherlands)
Second language: English
Third language: German
Fourth language: French
Gender: Male
Location: Eijsden-Margraten

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by BrutallyFrank »

Ik denk dat alle zinnen, die je hierboven hebt geschreven, goed zijn. Ook de woorden 'liggen' of 'staan' zouden volgens mij goed zijn. Maar het probleem is dat die woorden zo relatief zijn.

Kijk maar eens in dit topic: viewtopic.php?t=482 (vooral niet letten op dat verhaal van mijn vriend).
"Moenie worrie nie, alles sal reg kom" (maar hy het nie gesê wanneer nie!)

Image
dutchlover
Lid
Posts: 11
Joined: Wed Nov 01, 2017 8:29 am
Country of residence: Belgium
Mother tongue: French
Second language: Dutch
Third language: English
Gender: Male

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by dutchlover »

Bedankt voor uw commentaar. Ik heb me ondertussen flink ingelezen in deze materie, met name via dit forum en wetenschappelijke artikels, o.m. van Maarten Lemmens. Daaruit blijkt dat Nederlandse positiewerkwoorden zeer inwisselbaar zijn, zelfs nog meer dan wat ik voorheen had durven denken. Het verhaal van uw vriend begrijp ik sindsdien vrij goed. Nogmaals dank voor uw reactie :-P
ngonyama
Superlid
Posts: 1396
Joined: Mon Oct 12, 2009 1:15 am
Country of residence: United States
Mother tongue: Dutch (Netherlands)
Second language: English
Third language: German
Fourth language: French
Fifth, sixth, seventh, ..., languages: Russisch, Xhosa

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by ngonyama »

dutchlover wrote: Wed Nov 01, 2017 8:46 am Dag allemaal,

Tof dat er een forum bestaat waarop vragen gesteld kunnen worden. Ik zit namelijk met één vraag.

Ik kan positiewerkwoorden best gebruiken, maar ik vrees dat ik daar door mijn moedertaal overmatig gebruik van maak.

Wat is de logica achter de volgende zinnen (en kloppen ze wel?):

- De kamer is links bovenaan de trap. (hier dus geen positiewerkwoord?)
Is prima. Ze zou hier "bevindt zich" kunnen gebruiken of evt. "ligt", maar dat zeg je meer van "ligt op het zuiden" of zo
- Het stadhuis is in het centrum. (liggen? staan?)
Hier is "staat" een goed alternatief. Een stadhuis is te hoog om te "liggen"
- Je slaat de eerste straat links af en daar is het stadhuis. (liggen, staan?)
idem: "staat" aub
- De kippen zijn in de tuin. (zitten? staan?)
Eerder: "lopen" Zitten en zeker: staan betekenen dat ze niet bewegen. Je kunt wel zeggen: "ze zitten op stok" als ze gaan slapen.

De bomen staan in de tuin, oma en opa zitten er, de bal ligt er, de kinderen en de kippen lopen er en de was hangt er.

(En hoe zou je dat in het Frans zeggen?)


Hartelijk dank voor de uitleg.

Met vriendelijke groet,

Antoine
dutchlover
Lid
Posts: 11
Joined: Wed Nov 01, 2017 8:29 am
Country of residence: Belgium
Mother tongue: French
Second language: Dutch
Third language: English
Gender: Male

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by dutchlover »

Ik wil even terugkomen op het gebruik van liggen en staan wat betreft gebouwen. Zeg het maar als ik fout zit. Ik neem de onderstaande zinnen ter voorbeeld:

- De fabrieken liggen aan het water (bij het bekijken van een kaart, plattegrond, luchtfoto)
- De fabrieken staan aan het water (wanneer men voor een fabriek staat en tegen de gevel opkijkt)

Ik veronderstel dat deze uitleg ook opgaat voor stadhuizen, politiekantoren, niet? Ik hoor graag wat je hierover te vertellen hebt. Alvast bedankt voor uw antwoord.

En om op uw vraag te antwoorden, het Frans bedient zich van het ww 'avoir' om werkelijk alles te kenmerken: 'il y a une bouteille sur la table' (er staat een fles op tafel), 'il y a un bébé qui dort' (er ligt een baby te slapen), etc. Mijn studenten vinden positiewerkwoorden zeer moeilijk, gewoon omdat het gebruik daarvan zeer ingaat tegen dat in hun moedertaal :eek:
Last edited by dutchlover on Fri Nov 03, 2017 7:13 am, edited 1 time in total.
dutchlover
Lid
Posts: 11
Joined: Wed Nov 01, 2017 8:29 am
Country of residence: Belgium
Mother tongue: French
Second language: Dutch
Third language: English
Gender: Male

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by dutchlover »

Het dynamische van positiewerkwoorden is ook van toepassing op kippen, denk ik.

Kippen 'zitten' niet echt, dat klinkt wat vreemd. 'Lopen' vind ik ook beter passen. Maar ze zitten toch nog wel in kippenhokken. :lol:
User avatar
BrutallyFrank
Global moderator
Posts: 1465
Joined: Fri Apr 20, 2007 4:47 pm
Country of residence: Netherlands
Mother tongue: Dutch (Netherlands)
Second language: English
Third language: German
Fourth language: French
Gender: Male
Location: Eijsden-Margraten

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by BrutallyFrank »

dutchlover wrote: Fri Nov 03, 2017 7:08 am Ik wil even terugkomen op het gebruik van liggen en staan wat betreft gebouwen. Zeg het maar als ik fout zit. Ik neem de onderstaande zinnen ter voorbeeld:

- De fabrieken liggen aan het water (bij het bekijken van een kaart, plattegrond, luchtfoto)
- De fabrieken staan aan het water (wanneer men voor een fabriek staat en tegen de gevel opkijkt)
Wat die zinnen betreft: bij de eerste zin is het deel 'liggen aan het water' essentieel. Heel veel dingen liggen aan het water omdat ze daar gesitueerd zijn: het stadhuis ligt in het centrum van de stad, maar het strandpaviljoen ligt aan het water. Je legt dan meer de nadruk op de omgeving.
Bij de tweede zin gaat het om de gebouwen zelf: die staan aan het water/in de stad/op het industriegebied.
"Moenie worrie nie, alles sal reg kom" (maar hy het nie gesê wanneer nie!)

Image
dutchlover
Lid
Posts: 11
Joined: Wed Nov 01, 2017 8:29 am
Country of residence: Belgium
Mother tongue: French
Second language: Dutch
Third language: English
Gender: Male

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by dutchlover »

Bedankt voor uw antwoord! :mrgreen:
dutchlover
Lid
Posts: 11
Joined: Wed Nov 01, 2017 8:29 am
Country of residence: Belgium
Mother tongue: French
Second language: Dutch
Third language: English
Gender: Male

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by dutchlover »

Dit vind ik dan weer wel vreemd:

- Er zit een verschil tussen gehandicapt zijn en een handicap hebben.
- Er is een verschil tussen gehandicapt zijn en een handicap hebben.

Ziet u het verschil tussen beide constructies?

BrutallyFrank wrote: Fri Nov 03, 2017 9:00 am
dutchlover wrote: Fri Nov 03, 2017 7:08 am Ik wil even terugkomen op het gebruik van liggen en staan wat betreft gebouwen. Zeg het maar als ik fout zit. Ik neem de onderstaande zinnen ter voorbeeld:

- De fabrieken liggen aan het water (bij het bekijken van een kaart, plattegrond, luchtfoto)
- De fabrieken staan aan het water (wanneer men voor een fabriek staat en tegen de gevel opkijkt)
Wat die zinnen betreft: bij de eerste zin is het deel 'liggen aan het water' essentieel. Heel veel dingen liggen aan het water omdat ze daar gesitueerd zijn: het stadhuis ligt in het centrum van de stad, maar het strandpaviljoen ligt aan het water. Je legt dan meer de nadruk op de omgeving.
Bij de tweede zin gaat het om de gebouwen zelf: die staan aan het water/in de stad/op het industriegebied.
ngonyama
Superlid
Posts: 1396
Joined: Mon Oct 12, 2009 1:15 am
Country of residence: United States
Mother tongue: Dutch (Netherlands)
Second language: English
Third language: German
Fourth language: French
Fifth, sixth, seventh, ..., languages: Russisch, Xhosa

Re: staan liggen zitten vs. zijn

Post by ngonyama »

dutchlover wrote: Fri Nov 03, 2017 7:34 pm Dit vind ik dan weer wel vreemd:

- Er zit een verschil tussen gehandicapt zijn en een handicap hebben.
- Er is een verschil tussen gehandicapt zijn en een handicap hebben.

Ziet u het verschil tussen beide constructies?

Ja, in het tweede geval gaat het om één bepaald verschil. De eerste zin is vager.

BrutallyFrank wrote: Fri Nov 03, 2017 9:00 am
dutchlover wrote: Fri Nov 03, 2017 7:08 am Ik wil even terugkomen op het gebruik van liggen en staan wat betreft gebouwen. Zeg het maar als ik fout zit. Ik neem de onderstaande zinnen ter voorbeeld:

- De fabrieken liggen aan het water (bij het bekijken van een kaart, plattegrond, luchtfoto)
- De fabrieken staan aan het water (wanneer men voor een fabriek staat en tegen de gevel opkijkt)
Wat die zinnen betreft: bij de eerste zin is het deel 'liggen aan het water' essentieel. Heel veel dingen liggen aan het water omdat ze daar gesitueerd zijn: het stadhuis ligt in het centrum van de stad, maar het strandpaviljoen ligt aan het water. Je legt dan meer de nadruk op de omgeving.
Bij de tweede zin gaat het om de gebouwen zelf: die staan aan het water/in de stad/op het industriegebied.
Post Reply